Verwarmen met een kolenkachel
De allergezelligste warmte!
De kolenkachel. Het is misschien de meest traditionele manier van stoken maar, de liefhebbers zijn het er over eens, een kolenkachel levert met zekerheid de allergezelligste, continue warmte! Over het stoken met kolen valt veel te vertellen:
Ten eerste. Vandaag biedt er vrijwel geen enkele fabrikant nog een pur sang klassieke kolenconvector met geëmailleerde plaatstalen mantel aan. Er worden vooral gietijzeren kolen/hout combinatiekachels ontworpen. Die combitoestellen worden gemeenzaam ook wel eens als ‘allesbrander’ bestempeld. Voor alle duidelijkheid: een allesbrander, een kachel waarin je alles zou mogen opstoken, bestaat niet! Een ‘allesbrander’ is een kachel waarin je ‘slechts’ natuurhout en steenkool kan en mag stoken. Alleen dan ben je op een verantwoorde en veilige manier voor jezelf en milieu bezig.
Welke kolen moet je stoken?
Net zoals je voor een goede kwaliteit stookhout moet kiezen (lees daar hier meer over), zorg je er voor dat je kwaliteitskolen stookt. Die haal je bij een gespecialiseerde kolenboer of brandstoffenhandelaar, niet bij een doe-het-zelf keten. Je kiest voor puur antraciet (bijvoorbeeld Duitse kolen uit het Ibbenbüren bekken, Russische Donetz kolen of de ietwat zachtere Engelse Celtic kolen) De meeste kachels zijn voorzien om de maten 8/15, 12/22 en 20/30 te verwerken. Des te groter de kolen, des te meer zuurstof er tussen de kolen kan en des te makkelijker je de kachel kan aanhouden. Grotere kolen geven ook wat meer warmte maar zijn duurder. Kleinere kolen zijn iets moeilijker aan te houden maar geven een behaaglijke vuurgloed in de kachel, ze zijn ook goedkoper. Veel gebruikers opteren voor de tussenmaat 12/22.
Een korte cursus: hoe stook je met een hout-kolen-combinatiekachel?
Hoe wordt een kolen/hout combinatiekachel in de praktijk gebruikt? Tijdens het tussenseizoen (herfst en lente) wanneer het overdag nog warm genoeg is -en je dan dus geen vuur nodig hebt- maar waarin de avonden fris tot koud worden, stook je hout. Op het einde van de middag steek je de kachel aan -met wat ervaring doe je daar maar enkele minuten over, lees hier meer- en je zit de hele avond lekker warm. Je laat de kachel ’s nachts doven. Overdag, wanneer je uit werken of in huis aan de slag bent, brandt de kachel niet en verbruik je dus ook niks. Wanneer het winter wordt (door de band genomen de maanden november tot februari) ga je met kolen stoken. Je plaatst een vultrechter in het apparaat en daar gaan de kolen in. De kolen die in de trechter zitten, branden niet. Naar gelang de kachel meer of minder brandstof nodig heeft, zullen de kolen sneller of trager in de trechter zakken. Je kan de kachel continu –dag en nacht- aanhouden en geniet van een constante, gezellige warmte. Als je kolen stookt is de kachel thermostatisch regelbaar.
Hout-kolen-combikachel
Is een hout-kolen-combikachel minder efficiënt?
Men beweerd soms dat het stoken van hout in een combinatiekachel minder efficiënt, minder rendabel zou zijn dan in een exclusief voor hout bestemde kachel. Niets is minder waar! Een zichzelf respecterende fabrikant ontwerpt zijn toestellen zodat er zowel een houtrooster als een kolenrooster in het toestel kan gelegd worden. Bij die kachels ga je op het moment van de omschakeling niet enkel de vultrechter maar ook het stookrooster omwisselen. Zo wordt met beide brandstoffen het maximale rendement behaald.
Zijn alle combi-toestellen even makkelijk omschakelbaar van hout naar kolen en vice versa?
Van groot belang: let er bij de aanschaf zeker op hoe makkelijk een toestel om te schakelen is van kolen naar hout en omgekeerd. Kom langs in onze toonzaal. We tonen je dat een goed overdachte kachel binnen maximaal 2 minuten kan omgebouwd worden. Zien is geloven! Een kachel die bij wijze van spreken half gedemonteerd en –al dan niet van extra onderdelen voorzien- terug in elkaar gestoken moet worden om de brandstof-omschakeling te doen verdient de naam combinatiekachel zelfs niet.
Een goede kolenkachel kan niet zonder goede schouw.
Het is belangrijk van, als je kolen stookt, over een goed werkende schouw te beschikken. Dat wil niet zeggen dat, in tegenstelling tot wat je zo vaak hoort, een bestaande gemetselde of uit schouwpotten opgetrokken schouw, hoe-dan-ook met een inox flexibel ‘getubeerd’ zal moeten worden. In de meeste gevallen blijf je gewoon verder de schouw gebruiken zoals je altijd al deed.
Je kan er meer over lezen in de rubriek schouwen van deze website of kom gewoon even langs. We geven je graag meer advies in onze toonzaal.
Als er helemaal geen schouw aanwezig is, kan een ‘extern’ schouwkanaal uitkomst bieden. Voor een kolen- en/of houtkachel is het noodzakelijk van dat kanaal uit dubbelwandige, geïsoleerde inox buizen op te trekken. Je kan bij ons terecht voor de levering van die materialen en desgewenst voeren wij –in combinatie met een bij ons aangekochte kachel of haard- ook de plaatsing uit. Een dubbelwandig rookkanaal wordt meestal tegen een buitenmuur bevestigd maar kan ook, door middel van de correcte dakdoorvoer, bij platte en hellende daken gebruikt worden.
Wat kost stoken met steenkool? Vandaag en op lange termijn.
Over de korte termijn gezien betaal(de) je voor een ton kolen vrijwel hetzelfde tot iets meer dan voor een ton pellets. Wat lage stookkosten betreft, doet steenkool het dus bijna even goed als huishoudelijke houtpellets.
We houden bij deze bewering ook rekening met het verschil in de warmte-inhoud die elke brandstof eigen is: De verbranding van 1 kilogram pellets levert bijvoorbeeld een warmte van ongeveer 5 kWh (kilowattuur) De verbranding van 1 kilogram kolen levert ±8 kWh op.
Als je daar aan toevoegt dat een pelletkachel –als je voor een degelijk toestel kiest toch!- een rendement van meer dan 90% heeft en het rendement van een kolenkachel rond de 75 à 80% schommelt,
is en blijft het besluit dat steenkool en pellets niet alleen qua kostprijs maar ook inzake nominale, werkelijke warmteopbrengst aan mekaar gewaagd zijn. Steenkolen vormen prijstechnisch gezien een mooi alternatief voor pellets maar zijn ecologisch minder verantwoord dan de CO²-neutrale houtpellets.
Om de prijsevolutie over de lange termijn in te schatten moet je weten dat de natuurlijke voorraden aan steenkool overvloedig zijn. Afhankelijk van de prognose is er gemiddeld nog aardolie, aardgas en steenkool beschikbaar tot respectievelijk 2050, 2070 en 2200. Het mondiale energieverbruik groeit echter jaarlijks en zal dat naar verwachting ook in de komende decennia blijven doen. Met andere woorden, het is hoogstwaarschijnlijk dat de voorraden in een (veel) kleiner aantal jaren dan aangegeven, verbruikt zullen worden.
Uit bovenstaande grafiek lees je ook dat het overgrote deel van de wereldvoorraad aan fossiele brandstof uit steenkool bestaat. Aan het verbruikstempo waarop de grafiek gebaseerd is, bestaat de verwachting dat de momenteel gekende, bewezen en commercieel winbare voorraden aan steenkool volstaan om voor pakweg de volgende 200 jaar in de mondiale energiebehoefte te voorzien. Daarnaast is er nog eens meer dan 1000 keer de vraag aan gekende maar nog niet ontgonnen steenkoolvoorraden (“additioneel winbare reserves”) Voeg daar aan toe dat de kolenstocks –in tegenstelling tot bijvoorbeeld aardolie of aardgas- in vrijwel alle wereldregio's in ruime mate aanwezig zijn en je weet dat de invloed van transportkosten en –infrastructuur relatief beperkt is bij de prijszetting van steenkool.
Al die wetenschap resulteert voor steenkool in een prijsprognose op lange termijn die erg stabiel tot zelfs licht dalend is. Daar waar de prijs van gas en mazout door de slinkende voorraden en toenemende vraag op lange termijn de hoogte ingestuwd worden.
Die prognose van stabiliteit wordt overduidelijk bevestigd als je de meer-jaren-evolutie voor olie en steenkool bekijkt. Beide brandstoffen zijn onderhevig aan de stijgende trend die nu eenmaal aan brandstofprijzen zelf inherent is. Als je goed kijkt, merk je wel dat de stijging van de kolenprijs over de periode 1990-2014 gemiddeld maar aan een factor 2 (van ca. 1,5 naar 3 euro/GJ) onderhevig was. Daar waar de olie over dezelfde periode gemeten een prijsstijging met factor 5 (van ca. 20 naar 100 $/barrel) onderging.
Bij al de gebruikte grafieken werd de bron vermeld.
Wil je na het lezen van al deze informatie meer kolenkachels zien?
- Kom langs in onze toonzaal, je vindt er een ruim aanbod aan toestellen. Je kijkt rustig en ongestoord rond of we geven je advies en informatie als je dat graag wil.
- In onze rubriek referenties kan je foto’s zien van, en commentaren lezen over, toestellen die wij al bij andere cliënten plaatsten.
- Brochures en extra informatie over kolenkachels kan je in de download-zone van onze website.
Checklist kachels
Print de handige checklist af vooraleer je langskomt. Zo kunnen we u van bij de start correct informeren!